بررسی مکتب وقوع در دیوان وحشی بافقی

چکیده مکتب وقوع یا سبک وقوع از سبکهای بینابین و کناری است که حد واسط سبک عراقی و هندی است. این مکتب در ربع اول قرن دهم شکل گرفت و در نیمه دوم همان قرن اوج گرفت. اساس مکتب وقوع بیان واقع گرایانه روابط عاشق و معشوق و حالات آنان است. در این مکتب، عدم ذکر معشوق مونث در جامعه آن روز باعث روی آوردن به معشوق مذکر و ذکر نام او گردیده است. مکتب وقوع دارای شاعران بزرگ و صاحب نامی چون لسانی شیرازی (که بعضی ها او را واضع مکتب وقوع می دانند) میرزا شرف جهان قزوینی که اشعار او نمونه کامل این مکتب است، محتشم کاشانی و وحشی بافقی است. در آثار وحشی بافقی نمونه کامل مکتب وقوع وجود دارد. وحشی بافقی از مقلدان بابا فغانی است. اشعار او بر بیان مطالب جزیی و حالات عاشق و معشوق از قبیل ناز، قهر، خشم، دشنام، اشتیاق، وصال، هجران، عشق و ... مبتنی است. دیوان اشعار او از نظر زبانی ساده و روان است، از لحاظ فکری عاشقانه و حالات واقعی بین عاشق و معشوق و از نظر ادبی چندان از بدیع و بیان استفاده نشده است مگر بعضی از صنایع عادی و کلیشه ای نظیر تشبیهات و استعارات ساده. بیشتر اشعارش غزل است ولی چند ترکیب بند نیز دارد. کلید واژه ها: مکتب وقوع، وحشی بافقی، سطح فکری، سطح زبانی، سطح ادبی